Zerdeçal nedir ve nerelerde kullanılır?, Zerdeçalın faydaları nelerdir?, Zerdeçal nasıl tüketilmelidir? Zerdeçalın zararları var mıdır? gibi merak edilenleri sizler sizin için derledik…
2500 yıldan beri Hindistan’da baharatların kraliçesi olarak kabul edilen zerdeçal günümüzde en çok araştırılan bitkilerden biridir. Türk mutfağında yeni yeni tüketilmeye başlayan zerdeçal bitkisi farklı aroması ve keskin tadı ile varlığını hissettirir. Hindistan safranı olarak da bilinen zerdeçal, bilinen eski şifalı bitkilerden biridir. Ancak alerjen bir bünyeye sahip kişilerin dikkat etmesi gereken bir bitkidir.
Zerdeçal nedir ve nerelerde kullanılır?
C ve B6 vitamininin yanı sıra manganez, demir ve potasyum gibi mineraller ile antioksidan bileşenler içeren zencefil, besin değeri açısından oldukça zengindir. Yemeklerde baharat olarak ve çay şeklinde tüketilebilen bitki gıda endüstrisinde lezzet verici olarak kullanılmasının yanı sıra cilt sağlığına olan etkileri nedeniyle de bakım ve kozmetik ürünlerinde de kullanılır.
- Zencefilin akrabası olan zerdeçal ağacı büyük yapraklı ve sarı çiçeklidir. Diğer adı Hint safranı olan bitkinin kökü tüketilir. Çok yıllık bir bitki olan zerdeçal ağacı boyu 1 metreye ulaşabilir.
- Bangladeş, Çin, Hindistan, Pakistan gibi Güney Asya ülkelerinde yetişir.
- Sıcağa seven bir bitkidir ve tropikal iklimlerde yetiştirilmeye uygundur.
- Ülkemizde yetiştirilmesi oldukça zor olan zerdeçalın acımsı farklı bir tadı vardır.
- Genel olarak toz şeklinde ya da bitkinin parmağa benzeyen kök uzantıları şeklinde satışa sunulan zerdeçal kapsül olarak da kullanılabilir.
- Zerdeçal özü olarak da bilinen, zerdeçalın etken maddesi kurkumindir.
- Uzmanlar bu bitkiyi antiaterojenik ve antikanserojenik olarak tanımlamaktadır.
- Kanserden diyabete birçok hastalığın tedavisinde kullanılan bitki ile pilavlarınızı sarartabilir, ana yemeklerinize lezzetli dokunuşlar yapabilirsiniz.
- Zerdeçal baharat olarak henüz mutfağınızda yer almadıysa da okuduklarınızdan sonra sağlığınız için kullanmaya başlayabilirsiniz.
- Zerdeçal b vitamini çeşitleri arasından b6 vitamini, demir lif ve potasyum açısından zengindir.
Zerdeçalın faydaları nelerdir?
Türk mutfağına yeni yeni adapte olan zerdeçal, aslında şifalı özellikleri bilindiğinde pek çok kişinin evinden eksik etmek istemeyeceği bir baharat. Hint kültüründe köklü bir geçmişi bulunan zerdeçalın faydaları saymakla bitmiyor!
İşte, meraklısına özel zerdeçalın faydaları ve herkesin bilmediği şifalı özellikleri:
- İltihabı yatıştırır.
- Zerdeçalın içeriğinde yer alan antioksidanlar cildin yaşlanma izlerine karşı savaşını destekler.
- Zengin vitamin ve mineral kaynağı olan zerdeçal kansere karşı vücudu korur.
- Zerdeçal kan akışını hızlandıran ve sindirim sistemini düzenleyen bir baharattır. Onun bu özelliği kilo vermeye yardımcı olur. Yeterli ve dengeli beslenmeye ek olarak düzenli kullanımında fazla kilolardan kurtulabilirsiniz.
- Vücut direncini artırır.
- Gaz ve idrar söktürücü özelliğe sahip olan zerdeçal ödem attırır.
- Mide asitliğini düzenler ve mideyi güçlendirir.
- Karaciğer dostudur. Vücutta biriken zehirli maddelerin atılmasını sağlar.
- Kolesterolün düşürülmesinde etkin rol oynar.
- İçeriğindeki kurkumin maddesi antioksidan özelliği ile kansere karşı vücudun direncini artırır. Tümör hücresi oluşumunu önler. Zerdeçal ile kanser tedavisi görenlerin kemoterepi süreci daha rahat geçer ve kemoterapinin yan etkileri azalır.
- Diyabet nedeniyle oluşan komplikasyon risklerini engeller. Hafızayı güçlendirir.
Zerdeçal besin değeri açısından incelendiğinde:
- 1 çorba kaşığının yaklaşık 30 kcal olduğu bilgisine ulaşabilirsiniz.
- Kalorisi düşük olan bu baharat metabolizmayı hızlandırarak kilo verilmesine destek olur.
Zerdeçal nasıl tüketilmelidir?
- Zerdeçal tatlı dışında her yemekte baharat olarak kullanılabilir.
- Safran ve körinin kullanıldığı birçok yemekte baharat olarak zerdeçalı da deneyebilirsiniz.
- Zerdeçallı makarna ve zerdeçallı pilav bu konuda örnek olarak verilebilir.
- Kahvaltıda yumurta seviyorsanız zerdeçallı omlet hoşunuza gidebilir.
- Etlerinizin marinasyonunda baharat karışımına dahil edebilir ya da pişirme sırasında ekleyebilirsiniz.
- Sebze yemeklerinize hem renk hem de lezzet amaçlı katabilirsiniz. Zerdeçalın karnabahar, kabak, brokoli ve Brüksel lahanası ile kullanımı yaygındır.
- Çay içmeyi seviyorsanız, 1 çay kaşığı toz zerdeçalı 2 su bardağı sıcak su ile demleyerek zerdeçal çayı hazırlayabilirsiniz. Acı tadından dolayı zerdeçal ve bal birlikte kullanılabilir. İçerisine zencefil ekleyerek daha da lezzetlendirebilirsiniz.
- Hintliler zerdeçalı yemeklerinde yağın içerisinde karabiber ile birlikte kullanır. Bu şekilde de deneyebilirsiniz.
- Özellikle bahar aylarında vücut direncini arttırmak için çocuklarınıza zerdeçal süt karışımı iyi gelebilir.
- Zerdeçallı süt ayrıca kanın temizlenmesine, ağrıların azalmasına, bakteri ve virüslerle vücudun savaşmasına yardımcı olmaktadır.
- Zerdeçal ve zencefil ile birlikte biraz da tarçın ve bal kullanarak harika bir kış içeceği hazırlayabilirsiniz.
- Sadece zerdeçal limon çayı ile bile soğuk algınlığı ve gribe karşı önlem alarak sağlığınızı koruyabilirsiniz.
- Zerdeçal yoğurt ile birlikte mükemmel bir ara öğün oluşturur ve kan şekerinizi düzenlemeye yardımcı olur.
Zerdeçal zararlı mı?
- Zerdeçal gibi baharatlar, özellikle hava kirliliği yüksek bölgelerden geldiyse ağır metal içerebilir. Ağır metaller hem böbrekler hem de karaciğer tarafından işlenir. Bu zararlı sonuçlar doğurabilir.
- Mide rahatsızlığı, alerjisi olan kişiler zerdeçalı tolere edemeyebilir. Zerdeçalın yan etkileri bazı kişilerde mide bulantısı, ishal gibi şikayetler olarak görülmüştür. Bazı ilaçlarla etkileşime girebileceğinden doktora danışılmadan tüketilmemelidir.
- Hamileyseniz kurkumin takviyelerini kullanmayınız. Zira kurkumin, östrojen hormonu seviyelerinde değişikliğe neden olabilir. Hamileliği riske atabilir. Ancak zerdeçalı baharat olarak az miktarda tüketebilirsiniz.
- Emziren annelerin de doktoruna danışmadan zerdeçal takviyesi almaması gerekir.
- Demir eksikliği aneminiz varsa bağırsaklarda emilim sorunu yaşanacağından çok miktarda zerdeçal tüketmekten kaçının.
- Safra taşı, safra kanalı tıkanıklığı veya karaciğer rahatsızlığınız varsa zerdeçal safra salgısını arttıracağından tüketmemeniz önemli. Zerdeçal takviyeleri bazı kişilerde böbrek taşına sebep olabilir.
- Kan sulandırıcı, diyabet, reflü ilaçları kullanıyorsanız zerdeçal tüketmeden önce mutlaka doktorunuza danışın.
- Zerdeçal kan pıhtılaşmasını da yavaşlatabilir. Bu da kanama bozukluğu olan kişilerde morarma ve kanama riski yaratabilir. Zerdeçal, ameliyat sırasında ve sonrasında fazla kanamaya neden olabilir. Planlı ameliyatlardan en az 2 hafta önce kullanılıyorsa zerdeçal takviye kullanımının durdurulması önerilir.
- Ayrıca testosteron seviyesini düşürebilen zerdeçal, sperm hareketlerini azaltabilir. Bu da doğurganlığın önündeki bir engeldir.
Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tanı ve tedavi için mutlaka hekiminize başvurunuz.
